Tìm hiểu mới thấy ở cái thời thiếu thốn trăm bề, chuyện dựng vợ gả chồng còn mang nhiều ý nghĩa hơn cả gắn kết đôi lứa. Ông bà, cha mẹ chọn dâu thì quan niệm “Mua heo chọn nái/ lấy gái chọn dòng” còn các anh thanh niên thì lại kén vợ theo tiêu chuẩn riêng, mà đẹp thôi là chưa đủ nhá!
Những năm 70, 80 là giai đoạn mà cuộc sống vô cùng khó khăn:
“Tɦịt thì đuôi đuối
Cá biển mất mùa
Đậu phụ chua chua
Nước chấm nhạt thếch”
Chuyện lập gia đình phải được xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng. Các thanh niên xưa tâm niệm: “Lúc nhỏ cậy mẹ cậy cha, lớn lên nhờ vợ về già cậy con”, thế nên khi còn trai trẻ thì phải kén vợ sao cho khéo. Từ đó 3 điều nằm lòng khi kén vợ mà ai nấy đều phải nhớ là:
Vợ đẹp là vợ tròn trăng…
Nếu ngày nay các anh hạnh phúc với vợ đẹp như Tây thì ngày xưa, vợ phải đẹp như “tiên”. Chuẩn con gái đẹp ngày ấy sẽ là: mặt tròn như trăng rằm, lông mày lá liễu cong cong mảnh dẻ, đôi mắt hai mí to tròn và một bờ môi chúm chím. Bởi lẽ mặt tròn tượng trưng cho sự phúc hậu, viên mãn. Con gái phải khuôn trăng đầy đặn mới gọi là đẹp.
Khuôn mặt bầu bĩnh với lông mày tỉa thật mỏng và thật cong
Thời ấy rất kỵ lấy vợ có gò má cao, miệng rộng vì lý lẽ “đàn ông miệng rộng thì sang, đàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhà”. Đặc biệt ở giai đoạn “đói dắt mang tai, đói trẹo hàm nhai” thì sự hoang phí là phải tuyệt đối tránh.
Vợ đẹp là người có mái tóc dài, đen mượt, được ướp hương nhu, hương bồ kết. Tân thời hơn, các cô gái có thể cặp ba lá, tết bím phi dê, uốn tóc kiểu ô-xi hoặc ô van. Trước thời mở cửa, nếu cô gái nào ăn mặc phá cách quá thì sẽ bị đánh giá là k.ệch c.ỡm, l.ố l.ăng nên vẻ đẹp chuẩn mực, kín đáo lên ngôi và được ưa chuộng hơn cả.
Những người con gái có vẻ đẹp chuản mực thời đó
Nghề đầu xã hội
Cũng vì nghèo đói mà khi xưa, các cô gái làm mấy nghề nhà giáo nhà văn lại không được coi trọng, trân quý bằng mấy cô mậu dịch viên hay mấy chị em làm nghề may vá, bán chất đốt,… Nhà mà có vợ làm mậu dịch viên thì khỏi lo thiếu tɦịt, thiếu gạo.
Sáng sáng cũng không phải t.ranh ra sớm xếp gạch để mua mấy miếng tɦịt loại một. Tính lâu dài thì mấy nghề này còn có “của để”, cuộc sống sẽ đỡ vất vả hơn. Thanh niên thời ấy cứ thấy mấy cô mậu dịch xinh xinh là tìm bằng được cách để tán, để mời đi uống nước làm quen.
Tại một cửa hàng mậu dịch xưa
Phải biết chắt chiu, nhẫn nhịn
Yếu tố nữa là một người vợ chuẩn mực phải biết chắt chiu, lo toan. Người phụ nữ giỏi giang phải biết gồng gánh gia đình, biết nhẫn nhịn trước cái đói kém, bất công và biết thu vén cho chồng con.
“Đàn bà thắt đáy lưng ong
Vừa khéo chiều chồng vừa khéo nuôi con”
Phụ nữ xưa thường phải xoay sở đủ thứ nghề để nuôi gia đình
Vậy đấy, thời xưa trai gái đến với nhau bị chi phối mạnh mẽ bởi cái kinh tế nghèo. Nhưng nói là như vậy, tiêu chuẩn cũng đâu thể ngăn được các bố các mẹ đến với nhau bằng tình yêu đơn thuần và chất phác.
Duy Phan – 21/12/2020
Bài viết được tham khảo:
Tiêu chuẩn kén vợ của nam giới những năm 70, 80