Bài hát Một Người Đi trên được Mai Châu sáng tác dựa trên bài thơ của chính ông, được viết cách đây hơn 50 năm. Bài thơ, bài hát dành tặng cho người bạn từ thuở nhỏ của ông là thiếu úy biệt động quân Nguyễn Ngọc Lân.
Có lẽ ít người nhớ đến nhạc sĩ Mai Châu vì theo sự tìm hiểu của Hoài Niệm, nhạc của ông chỉ có 19 bản và bản nổi tiếng nhất gắn liền với Mai Châu – Hoàng Oanh. Đó là tác giả bản nhạc “Môt người đi”
Nhạc Sĩ Dược Khoa: Mai Châu
Mai Châu tên thật là Mã Gia Minh, là một nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng. Nhạc sĩ Mai Châu sử dung hai bút danh để viết nhạc: khi viết nhạc cho nhạc lính ông ký tên Mai Châu và khi viết nhạc tình ông ký tên Chiêu Anh. Tuy nhiên, ông nổi tiếng hơn với bút danh Mai Châu. Ông là tác giả của ca khúc “Một Người đi”, ca khúc này được viết trong tâm trạng đau xót cho khi người bạn thân của ông là Thiếu úy Nguyễn Ngọc Lân đă hy sinh tại chiến trường Bình Long.
Trong một chương trình Văn nghệ Thuý Nga của đài VietfaceTV. Vợ chồng Hoàng Anh – Mai Châu đã chia sẻ kỷ niệm về bài hát Một Người Đi.
Lúc học năm thứ 3 trường Dược, trong một lần Mai Châu gặp lại người bạn học cũ chí thân. Lúc này người bạn thân chuẩn bị lên đường tham gia Biệt động quân. Chuẩn thiếu uý Nguyễn Ngọc Lân. Đáng lẽ ngày hôm sau lên đường nhưng do gặp lại bạn thân Mai Châu nên Ngọc Lân quyết định ở lại thêm vài ngày cùng bạn. Rồi sau đó Mai Châu đưa xe máy chở Ngọc Lân lên phi trường để qua Phước Long làm nhiệm vụ.
Đúng 1 tuần lễ sau đó nhạc sĩ Mai Châu nhận tin người bạn thân đã không qua khỏi trong lúc làm nhiệm vụ. Qúa xúc động về người bạn của minh Mai Châu đã đề một bài thơ mang tên “Tiễn một người đi” để thương nhớ người bạn thân.
Do mẹ của Nguyễn Ngọc Lân ở xa, lại lớn tuổi, Mai Châu phải thay mặt để đi nhận xá.c bạn, xin phi cơ chở qua n tài từ Saigon về Sóc Trăng chôn cất. Lúc đi sau xe tang tiễn bạn về nơi an nghỉ cuối cùng, trời mưa lất phất, ông đã thương cảm viết thành câu: Tôi tiễn anh lên đường, trời hôm nay mưa nhiều lắm… Và cũng từ đây nhạc sĩ Mai Châu đã phổ nhạc bài thơ của mình thành bản nhạc hoàn chỉnh với tựa đề Một người đi.
Mai Châu đă có lần tâm sự rằng trên đài VietfaceTV: Chắc nhờ người bạn linh thiêng phù hộ và ơn chúa mà Mai Châu được nổi tiếng nhờ bài Một người đi. Nhạc sĩ còn cho biết thêm bản nhạc Một người đi in khoảng 800.000 – 900.000 bản, một con số không thể tượng tượng được thời đấy.
Lời bài hát “Một người đi”.
Tôi tiễn anh lên đường, trời hôm nay mưa nhiều lắm
Mưa thấm ướt vai gầy, mưa giá buốt con tim
Mình cầm tay nhau chưa nói hết một câu
Thôi đừng buồn anh nhé, tiếng còi đang ngân dài
Chinh nhân ơi xin anh chớ buồn
Chinh nhân ơi xin anh chớ buồn
Người yêu anh còn đó, người yêu anh bé nhỏ hứa thương anh trọn đời
Thức trắng đêm qua hai đứa chúng mình chưa vơi hết tâm tư
Ta kể nhau nghe những vui buồn thời ấu thơ
Đếm lá thu rơi, mười bốn thu tàn tôi đã biết tên anh
Nay cách xa rồi, anh khoác chinh y.
Tôi còn ở lại đưa tiễn một người đi
Tôi đứng trông theo đoàn tàu đi xa xa thành phố
Tôi thấy dáng anh buồn, đôi mắt nhớ xa xăm
Vì ngàn yêu thương anh xếp bút mực xanh
băng mình vào sương gió sống trọn kiếp trai hùng.
Chinh nhân ơi khi anh trở về
Chinh nhân ơi khi anh trở về
Người yêu ra mừng đón
Người yêu anh bé nhỏ sẽ yêu anh trọn đời
Nguyên văn bài thơ “Tiễn một người đi” ban đầu
Tôi tiễn đưa anh
Người lính chiến Biệt Động Quân
Lên đường đáo nhậm đơn vị
Miền đất đỏ khô cằn, sỏi đá
Đất Bình Long!
Trời Sài Gòn
Mưa thu rơi nhiều lắm
Thấm ướt áo anh, màu áo hoa rừng người lính chiến
Ướt áo tôi, màu áo trắng sinh viên
Tôi và anh
Học chung trường từ thuở nhỏ
Quê nhà mình cùng chung một giòng sông
Màu phù sa đất đỏ
Giòng sữa Mẹ Cửu Long
Nuôi mình lớn lên trong tình thương Đất Mẹ.
rời mưa lạnh,
Cơn mưa rào của cảnh biệt ly
Đôi mắt anh thật buồn, sâu thăm thẳm
“Mày đừng buồn nhớ viết thư thăm Vân!”
Người yêu anh đó, người yêu anh bé nhỏ
Hứa thương anh trọn đời ….
Phi cơ cất cánh, hai đứa vẫy tay
Mắt tôi cay, vì mưa rơi vào mắt
Má tôi ướt, vì gió lạnh mùa thu
Anh đi nhé vì giòng sông của Mẹ
Bảo vệ quê hương khỏi giặc thù.
Hai tuần lễ sau,
Một điện thơ từ Tiểu Đoàn 31
Rất lấy làm đau đớn báo tin buồn
Thiếu Úy Nguyễn Ngọc Lân đã hy sinh vì Tổ Quốc!!
Nước mắt tôi nhạt nhòa…
Anh nằm đây, gương mặt thật hiền hòa
Như đang ngủ
Phải, anh đã chìm vào một giấc ngủ thiên thu
Viên đạn sau đầu, đã đưa tên anh vào lịch sử
Vân bật khóc, phải đây là sự thật?
Tay run run, nàng nhẹ vuốt mắt anh.
Đọc thơ anh nhiều lần ngày hôm trước
Vừa gởi về anh một lá thư xanh
Nhưng bây giờ âm dương chia đôi ngả
Anh đang nằm đo, nước mắt em rơi
Anh cứ ngủ, em ru anh an giấc
Em đã hứa sẽ thương anh trọn đời
Vân và tôi đưa anh trở về lòng đất Mẹ
Đất Sóc Trăng nhuộm đỏ,
Từ giòng máu anh, hay tự đất phù sa??
Mẹ anh già, đôi mắt khóc mù lòa
Tóc mẹ bạc thêm từ tin anh chết
Lá vàng còn đó, lá xanh rụng rồi!
Lá vàng ngồi khóc lá xanh
Con ơi sao nỡ, sao đành bỏ đi
Mẹ cha có tội tình chi
Cho con chết trước, thay vì mẹ cha
Cha con với mẹ đã già
Sao con lại để cả nhà chịu tang
Lá xanh rụng trước lá vàng
Nước sông chảy ngược bao hàng lệ tuôn
Bây giờ con đã về nguồn
Thôi con an nghỉ, quê hương an bình
Chiến chinh, chinh chiến điêu linh
Thương anh lính chiến hy sinh cuộc đời
Đọc kinh lạy Đức Chúa Trời
Xin thương phù giúp những người chiến binh.
Tình yêu được nhiều người ngưỡng mộ của nhạc sĩ Mai Châu và ca sĩ Hoàng Oanh
Theo lời kể của nhạc sĩ Mai Châu, ông quen biết nữ danh ca Hoàng Oanh năm 1963, khi ông mới 18 tuổi và Hoàng Oanh lúc đó là một nữ sinh Gia Long 17 tuổi. Sau 9 năm quen nhau, họ chính thức nên duyên vợ chồng năm 1972. Ngày 28/4/1975, gia đình Hoàng Oanh, Mai Châu rời Việt Nam và định cư tại Hoa Kỳ cho đến nay.
Cho đến hiện nay, Hoàng Oanh vẫn còn giữ tất cả lá thư tình mà Mai Châu gửi trong suốt 9 năm yêu nhau trước khi kết hôn. Khi quen nhạc sĩ Mai Châu, ca sĩ Hoàng Oanh đã là một ca sĩ thành danh, còn Mai Châu chưa có tên tuổi và là một học trò nghèo. Khi đó ông là một trong rất nhiều khán giả ái mộ nữ ca sĩ và thường viết thư gửi về cho thần tượng.
Nhạc sĩ Mai Châu kể lại rằng khi ông viết lá thư đầu tiên cho Hoàng Oanh thì không nhận được hồi âm, nên ông đã tìm cách để gặp bằng được thần tượng ở ngoài đời.
Một hôm Mai Châu trốn học để chờ trước cổng trường nữ Gia Long. Khi gặp mặt, lúc Hoàng Oanh chuẩn bị lên xe đưa rước để về nhà thì ông đánh bạo lại hỏi chuyện: “Thưa, có phải cô là ca sĩ Hoàng Oanh?”. Đáp lại ông là tiếng “dạ” nhỏ nhẹ của cô nữ sinh áo trắng. Chỉ trò chuyện được đôi câu, nhưng Mai Châu kiên nhẫn đón đợi trước cổng trường nữ sinh nhiều ngày như vậy, dần dần làm cho ca sĩ Hoàng Oanh cảm động trước tấm chân tình đó.
Cũng vì ái mộ Hoàng Oanh mà chàng trai tên Mã Gia Minh đã đi học viết nhạc và trở thành nhạc sĩ Mai Châu, là tác giả của 1 số ca khúc nổi tiếng.
Yêu nhau suốt 9 năm, ca sĩ Hoàng Oanh đã chờ cho đến khi nhạc sĩ Mai Châu tốt nghiệp Dược Khoa thì họ kết hôn năm 1972 và chung sống hạnh phúc cho đến nay.
Hoài Niêm 10/10/2020